Elektriğe otomatik zam gelecek

Ekonomi yönetiminin sürekli artan petrol fiyatlarını düşünerek, çok daha radikal bir fiyat artışı gerektirecek Temmuz ayı yerine Haziran ayında sisteme geçmek istediği biliniyor. Ancak düğmeye basabilmek için önümüzdeki hafta başında Başbakan’ın bu yöndeki kararının beklendiği ifade ediliyor.

Vatan gazetesinin haberine göre, sisteme geçiş normal zamanlamasına göre işlerse, elektrik ve doğalgazda 4 ayda bir fiyat artışı getirecek otomatik fiyatlandırma sistemi, Yüksek Planlama Kurulu (YPK) kararıyla 1 Temmuz’da uygulamaya girecek. Bu durumda elektrik ve doğalgaz faturalarına yansıyacak artışın bir kaç puan daha fazla olacağı belirtildi. Otomatik fiyatlandırma sistemine geçişle vatandaşın faturasının en az yüzde 15-20 artacağı belirtiliyor.

Otomatik fiyatlandırma sisteminde fiyat artışları için maliyet artışının şart olmaması da vatandaş açısından bir başka tedirginlik yaratıyor. YPK kararına göre, elektrik fiyatları 4 ayda bir olmak üzere yılda 3 kez değişecek. Yani elektriğe yılda 3 kez zam yapılacak. Ancak maliyetler düşerse zam yerine indirim uygulanacak. Yeni fiyatlar her yılın Nisan, Temmuz ve Ekim ayından itibaren geçerli olacak. YPK kararına konulan bir maddeye göre, enerji KİT’leri, maliyet artışı olmasa da yıllık kâr ya da faiz dışı fazla hedeflerinde önemli sapma olmasını önlemek için zam yapabilecek.

KİT’LERİN KÂRI ÖNEMLİ

YPK kararında bu durum, “Maliyet dışı faktörlere bağlı olarak, yıllık kâr ve faiz dışı fazla hedeflerinde önemli ölçüde sapma ihtimali ortaya çıkması durumunda, bu husus KİT’ler tarafından dikkate alınacaktır” şeklinde düzenlendi.

Sistemin başlayacağı tarihte elektrik faturaları doğrudan artacak. Çünkü yeni sistemin bir gereği olarak, elektrik arz ve talebindeki dengesizlikten kaynaklanan Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi (PMUM) maliyetleri elektrik satış fiyatlarına dahil edilecek. Yani kamunun arz açığı nedeniyle özel sektörden öngörülenin üzerinde aldığı ve bu nedenle daha yüksek bedel ödediği elektriğin yarattığı maliyet artışı vatandaşın faturasına yansıyacak.

Sisteme geçmeden önce enerji KİT’lerinin tarifeleri ile maliyetlerine göre zam ihtiyaçlarını EPDK’ya bildirmesi gerek. Bu çerçevede, EPDK, dengesizlik maliyetlerinin ne kadarlık bir zam ihtiyacı doğurduğunu hesap etmek için çalışma yapacak. Sözkonusu kalemin yanı sıra döviz kuru, petrol fiyatları gibi diğer değişkenlerin yarattığı maliyet artışı, elektriğe yüzde kaçlık bir zam yapılacağını ortaya koyacak.

Bu noktada Elektrik Mühendisleri Odası’nın (EMO) yaptığı hesaba göre minumum zam ihtiyacı yüzde 15-20 arasında şekilleniyor.

EPDK’YA BİLDİRİM YOK

Sistemin 1 ay erkene alınarak Haziran başında yürürlüğe girmesi için hükümetin bu hafta karar vermesi gerek. Uygulamanın 1 Temmuz yerine 1 Haziran’da başlayabilmesi için yeni bir YPK kararı gerekiyor. Bu kararın bir an önce çıkartılması halinde bile enerji KİT’lerinin fiyatlarına yansıtacakları maliyet artışları ve tarifeleriyle ilgili son rakamları EPDK’ya bildirmesi gerek. Kurumlar EPDK’ya henüz böyle bir bildirimde bulunmadı.
Başbakan’ın bu yönde bir karar alması halinde prosedür işlemeye başlayacak. Ancak hükümetin bunun için sadece 7 günlük süresi bulunuyor.

ŞİMŞEK: ORAN TELAFFUZ ETMEDİM

Dün bir gazetede Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Mehmet Şimşek’in “elektrikte otomatik fiyatlandırmanın sanayiye yüzde 14, konutlara yüzde 19 zamla başlayacağına” ilişkin bir demeci yayınlandı. Ancak Şimşek bir açıklama yaparak “oran telaffuz etmediğini” belirtti. Ancak Bakan Şimşek’in, yeni sistemin zam getireceği tespitlerine itiraz etmemesi dikkat çekti.